Kocioł olejowy kondensacyjny, podobnie jak jego gazowy odpowiednik odzyskuje energię cieplną ze skroplenia pary wodnej zawartej w spalinach. Powoduje to wysoką sprawność urządzenia, ale wymusza również odpowiednią konstrukcję systemu grzewczego.
Kocioł olejowy kondensacyjny posiada sprawność o niecałe 6% wyższą niż jego niekondensacyjny odpowiednik. Jest to wartość mniejsza niż w przypadku gazu (do 11%), ze względu na mniejszą ilość atomów wodoru w cząsteczkach paliwa. Biorąc pod uwagę aspekt ekologiczny kocioł olejowy kondensacyjny prawidłowo eksploatowany, zapewnia całkowite spalanie paliwa. A emitowane spaliny nie są więc dużym zanieczyszczeniem środowiska.
Taki kocioł to zwykle występuje w wersji stojącej przeznaczony jest do zabudowy w pomieszczeniu kotłowni.
Wyposażony jest w zamkniętą komorę spalania. Wymusza to podłączenie kanału doprowadzającego powietrze do urządzenia z zewnątrz pomieszczenia. Proces ten możemy zrealizować wykorzystując koncentryczny system spalinowo-powietrzny (gdzie spaliny płyną rurą wewnętrzną, a powietrze zewnętrzną) lub oddzielny przewód powietrzny, przechodzący przez ścianę pomieszczenia.
Olej do kotła dostarczany jest przewodami olejowymi ze zbiornika. Zbiornik jak i przewody powinny zostać umieszczone w pomieszczeniu ogrzewanym, w którym temperatura nie spada poniżej 10oC. Przez co zapobiegamy wydzielaniu się parafiny z oleju. Jeżeli nie mamy możliwości umieszczenia magazynu paliwa w cieple, zbiornik i przewody będą musiały być ogrzewane najczęściej elektrycznie.
Do transportu paliwa zwykle wykorzystywana jest pompa olejowa. Zapewnia ona prawidłowy dopływ oleju do palnika. Jej rolą jest również transport niewykorzystanego oleju z powrotem do magazynu paliwa.
Kotły olejowe kondensacyjne wyposażone są zwykle w palniki wentylatorowe. Olej jest rozpylany z dysz, a następnie odparowuje. Opary oleju są mieszane z dostarczanym powietrzem, przez co zachodzi ich spalenie. Najlepszym rozwiązaniem są palniki dwustopniowe, które pozwalają lepiej dostosować moc kotła do aktualnego zapotrzebowania budynku. Dostępne są urządzenia z zabudowanym zbiornikiem ciepłej wody użytkowej.
Kocioł olejowy kondensacyjny najlepiej będzie współpracował z ogrzewaniem niskotemperaturowe. Systemy płaszczyznowe, w szczególności ogrzewanie podłogowe, pracują z temperaturą zasilania zwykle nieprzekraczającą 40oC. Co pozwala na ciągłe wykorzystywanie zjawiska kondensacji. Kolejnym rozwiązaniem jest instalacja grzejnikowa o niskiej temperaturze zasilania i powrotu .Wówczas kaloryfery będą dużo większe, przez co koszty inwestycyjne wzrosną. Istnieje jednak wtedy duże prawdopodobieństwo, że kocioł nie będzie wykorzystywał zjawiska kondensacji przez cały czas pracy.
Kondensacyjne kotły olejowe wykorzystywane są głównie tam gdzie nie istnieje możliwość podłączenia budynku do sieci gazu ziemnego. Obecnie systemy grzewcze wykorzystywane olej opałowy są bardziej efektywne niż wcześniej.
Główną zaleta oleju opałowego jest łatwa dostępność, olej opałowy zawiera niewielkie ilości siarki. Jest paliwem praktycznie bezodpadowym, a podczas spalania nieznaczną ilość szkodliwych związków. Dzięki temu jest paliwem ekologicznym. Olej opałowy cechuje wysoka temperatura zapłonu co minimalizuje niebezpieczeństwo wybuchu. Przez co instalację grzewczą można zakładać wewnątrz budynku, co jest niemożliwe gdy chodzi o instalacje zasilane gazem płynnym.
Podejmując decyzję o zakupie kotła grzewczego opalanego olejem dzięki jego wysokiej sprawności pozytywnie wpływamy na ochronę środowiska naturalnego. Na wskutek kondensacji gazów spalinowych pozyskuje się dodatkowe ciepło, które w tradycyjnych kotłach jest tracone. To pozwala na uzyskanie dodatkowych oszczędności.
Na takie rozwiązanie możemy uzyskać dofinansowanie z programu „CZYSTE POWIETRZE” może ono objąć koszty związane z zakupem i montażem nowych kotłów spełniających wymagania techniczne.
Kotły na paliwo olejowe będą musiały spełniać, w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń, wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A.
Dla budynków istniejących, w których zamontowany jest kocioł/kotły na paliwa gazowe lub olej opałowy wprowadzonych do obrotu przed 26.09.2015 r muszą spełniać, w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń, najwyższą efektywność energetyczną określoną symbolem 4 gwiazdek, wg Dyrektywy Rady 92/42/EWG z dnia 21 maja 1992 r.