W celu poprawy jakości powietrza atmosferycznego dnia 1 października 2017 weszło w życie rozporządzenie Ministerstwa Rozwoju w sprawie wymagań energetyczno – emisyjnych dla kotłów. przepisów wynika iż dozwolone jest sprzedawanie i instalowanie wyłącznie takich kotłów, które spełniają wymagania określone w normie PN-EN 303-5:2012 dla urządzeń 5 klasy.
Jak również ustawa Prawo Ochrony Środowiska umożliwiają sejmikom województw podejmowanie tak zwanych uchwał antysmogowych. Wyznaczają one lokalne standardy emisji dla kotłów małej mocy.
Bardzo niskie wartości emisji zanieczyszczeń i wysoka sprawność kotłów 5 klasy to efekt zastosowania w nich kosztownych rozwiązań. Takie piece wyposażone są w: sterowanie elektronicznie, systemy precyzyjnego dozowania powietrza i paliwa do paleniska. A ich komory spalania są wykonane z materiałów ceramicznych akumulujących ciepło, co pozwala uzyskać wysoką temperaturę potrzebną do spalania lotnych substancji wydzielających się z paliwa. W ich kanałach spalinowych zainstalowane są turbulizatory zaburzające ruch spalin, powodując intensywniejsze oddawanie ciepła wodzie, dzięki czemu sprawność kotła może być wyższa. Dodatkowo przyczyniają się do zatrzymywania w kotle pyłu, który dzięki temu nie zanieczyszcza powietrza.
Kotły 5 klasy uzyskują wysoką sprawność, więc zużywają mniej paliwa niż ich odpowiedniki o niższych parametrach. Zwiększona sprawność ma też negatywny skutek uboczny. Spaliny wychodzące z kotła posiadają mają niską temperaturę, więc wykrapla się z nich para wodna. Wymaga to konieczność zastosowania przewodu spalinowego odpornego na działanie kwaśnych skroplin. Dlatego kocioł 5 klasy nie może współpracować z tradycyjnym murowanym kominem potrzebny jest do niego jeszcze kwasoodporny wkład, którego koszt wynosi kilka tysięcy złotych.
W zależności od wyboru urządzenia odpowiedni jest tylko węgiel typu ekogroszek albo granulat z biomasy tzw. pellet.
Do najbardziej ekologicznych sposobów ogrzewania zaliczane są:
- Kotły olejowe,
- Pompy ciepła,
- Kotły kondensacyjne,
- Kotły elektryczne
Wysoka jakość materiałów z których wykonane są kotły niskoemisyjne wpływa na ich wysoką cenę są droższe – zarówno w zakupie, jak i w eksploatacji w porównaniu do najpopularniejszych prostych kotłów na węgiel i drewno. Na takie rozwiązania proekologiczne związane z zakupem nowego kotła można uzyskać dofinansowanie np. z programu „CZYSTE POWIETRZE” lub dofinansowanie w wysokości 100% kosztów poniesionych na zakup urządzenia ekologicznego, jednak nie więcej niż 3 tys. zł (Uchwała IV/21/14 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 30 grudnia 2014 r. ).